تکلیف عقلیتکلیف عقلی به تکلیفِ ناشی از ادراک عقل نسبت به حُسن یا قبح چیزی اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتکلیف عقلی، مقابل تکلیف شرعی و عقلایی بوده و عبارت است از تکلیفی که برخاسته از ادراک عقل به بایسته بودن و نبایسته بودن کاری است؛ بنابراین، تکلیف عقلی همان ادراک عقلی است، زیرا عقل امر و نهی ندارد، و این ادراک زمینه ساز انجام یا ترک کاری در خارج می‌گردد. ۲ - نکتهدر مواردی که عقل ملاک‌های شرع را به طور قطعی درک می‌کند، می‌تواند به کمک آن به حکم شرعی پی ببرد؛ قاعده «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» اشاره به همین نکته دارد. اما در مواردی که عقل به ملاک‌های شرع ظن دارد، چنین کشفی وجود ندارد. [۵]
جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص ۲۴۷-۲۴۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۵۸، برگرفته از مقاله «تکلیف عقلی». |